فهرست عناوین
حالا که در حال خواندن این مقاله هستید، حتماً بارها نام سرور را شنیده‌اید و این سوال در ذهن شما ایجاد شده که سرور چیست. سرورها کامپیوترهایی با سخت‌افزارهای قدرتمند هستند که داده‌های مختلف را ذخیره کرده و در صورت درخواست، با پردازشی سریع آن را در بستر شبکه یا اینترنت، برای کاربران ارسال می‌کنند. سرورها کاربرد گسترده‌ای در دنیای دیجیتال امروزی و فضای اینترنت دارند و پردازش دیتاهای موجود در فضای اینترنت بر عهده سرورهاست. هر زمان که عنوانی را در گوگل سرچ می‌کنید یا آدرس URL را تایپ می‌کنید، اینکه از میان حجم دیتای فوق العاده زیاد موجود در اینترنت، نتیجه دلخواه خود را می‌یابید، این کار توسط سرورها انجام می‌شود. در ادامه به طور کامل به این موضوع می‌پردازیم که سرور چیست و چه انواع و کاربردهایی دارد.
سرور چیست؟ (به زبان ساده)
سرورها نوعی رایانه با سخت‌افزار بسیار قدرتمند هستند که به منظور ذخیره‌سازی و پردازش دیتاهای دیجیتال، کاربرد دارند. از نظر لغوی کلمه Server به معنای کسی است که خدمت یا کاری را انجام می‌دهد. سرورها نیز وظیفه ذخیره‌سازی دیتاها، پردازش و پاسخگویی به درخواست کاربران را دارند.
برای تفهیم بهتر نقش سرورها، می‌توان آن‌ها را به مانند یک کتابدار در کتابخانه تشبیه کرد. وظیفه کتابدار نگهداری و مرتب‌سازی خیلی زیاد کتاب‌های موجود در کتابخانه و پاسخگویی به درخواست مراجعین است. سرور نیز نوعی کتابدار مجازی است که وظیفه ذخیره‌سازی دیتاهای مجازی و ارسال آن برای کاربران را بر عهده دارد.
به طور کلی در فضای اینترنت هر سایت یا اپلیکیشنی که ساخته می‌شود، به یک سرور متصل است که اطلاعات آن در سرور ذخیره می‌شود. اینگونه است که سایت‌ها، پلیکیشن‌ها و بازی‌های آنلاین در فضای اینترنت وجود داشته و قابل دسترسی هستند.
انواع سرور از دیدگاه تخصیص منابع
تمامی کسب و کارهایی که بر پایه اینترنت بنا نهاده می‌شوند، نیازی به یک دستگاه سرور فیزیکی مجزا ندارند و بر اساس منابع مورد نیاز خود، می‌توانند از بخشی از منابع یک سرور استفاده کنند. بر این اساس سرورها به دو دسته کلی سرور اختصاصی و سرور اشتراکی تقسیم‌بندی می‌شوند.
سرور اختصاصی
سرورهای اختصاصی به طور کامل متعلق به یک سازمان یا شرکت هستند و تماماً برای اهداف و کارهای آن شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرند. منابع این سرورها به طور کامل به سازمان مربوطه اختصاص دارد این شرکت‌ها فراخور نیاز خود، از سرور یا سرورهایی با منابع مورد نظر استفاده می‌کنند. سرورهای اختصاصی نسبت به سرورهای اشتراکی، هزینه بیشتری در پی دارند و مدیریت و نگهداری آن‌ها نیز می‌تواند پیچیده‌تر باشد. با این حال برای شرکت‌ها و سازمان‌هایی که به منابع بیشتری برای اجرای برنامه‌ها و عملیات مورد نظر خود دارند، به سرور اختصاصی نیاز خواهد بود.
سرورهای اختصاصی خود نیز در دو نوع سرور اختصاصی فیزیکی و سرور اختصاصی مجازی وجود دارند.
سرور اختصاصی فیزیکی
در این نوع سرورها یک دستگاه فیزیکی سرور به طور کامل به یک سازمان اختصاص دارد. سازمان‌ها به فراخور نیاز خود می‌توانند دستگاه‌های سرور را خریداری کرده و خود از آن نگهداری و استفاده کنند؛ یا اینکه از شرکت‌های دیتا سنتر یک سرور اختصاصی را اجاره کنند. دستگاه‌های سرور در مدل‌های مختلف و توسط برندهای متعددی تولید می‌شود. برای سرورهای تحت شبکه‌ای که برای هماهنگی سیستم‌های موجود در یک شبکه خصوصی به کار می‌روند، بایستی سرور فیزیکی خریداری کرد.
سرور اختصاصی مجازی
سرور مجازی در واقع یک سرور اختصاصی است که از طریق عملیات مجازی‌سازی، منابع آن به چند خش مجزا تقسیم‌بندی می‌شود و چندین کاربر می‌توانند از این بخش‌های جداگانه به طور مستقل و با سیستم عامل مجزا استفاده کنند. مجازی‌سازی ک قابلیت مهم در عرصه فناوری محسوب می‌شود که سبب بهره‌وری هرچه بیشتر از منابع موجود سرورها شده است.
بنابراین یک سرور ممکن است که به چند سرور مجازی مجزا تقسیم‌بندی شود، که هر کدام برای میزبانی یک کاربر به کار می‌روند. هر کدام از این بخش‌ها می‌توانند نرم‌افزار و سیستم عامل خاص خود را داشته و آن را به طور مستقل مدیریت کنند. البته از این دیدگاه که در مجازی‌سازی نیز چند کاربر از یک سرور استفاده می‌کنند، می‌توان این نوع سرور را نیز نوعی سرور اشتراکی به حساب آورد؛ اما از این جهت که هر کاربر منابع مشخص و مورد نیاز خود را تعیین کرده و کنترل کامل نرم‌افزاری و سفارشی‌سازی بر روی آن دارد، آن را در دسته سرورهای اختصاصی قرار دادیم.
سرور اشتراکی
هزینه خرید سرور مجازی یا راه‌اندازی سرورهای فیزیکی برای تمامی شرکت‌ها و کسب و کارها، مقدور و مقرون به صرفه نیست؛ از طرفی خیلی از کاربرها نیازی به منابع اختصاصی یک سرور ندارند. به همین منظور دیتا سنترها، یک سرور را به صورت اشتراکی در اختیار چندین کاربر قرار می‌دهند که هر کاربر می‌تواند از بخش محدودی از منابع سرور استفاده کند. عمده سایت‌های موجود در فضای وب، بر روی سرور یا هاست‌های اشتراکی، میزبانی می‌شوند.
انواع سرور از نظر کاربرد
از سرورها در شبکه یا فضای کلی اینترنت، رای اهداف خاصی استفاده می‌شود و سرورها از دیدگاه نوع شبکه ارتباطی و کاربرد نیز انواع مختلفی دارند.
سرورهای تحت شبکه
از این سرورها در یک شبکه داخلی و خصوصی یک سازمان یا شرکت و به منظور ذخیره‌سازی داده‌ها و ارتباط میان سیستم‌ها استفاده می‌شود. معمولاً در ادارات بزرگ، دانشگاه‌ها و شرکت‌ها جهت ارائه خدمات و ارتباط ساده‌تر با کارمندان، از شبکه داخلی استفاده می‌شود. برای این منظور، سازمان‌ها بایستی بر اساس منابع مورد نیاز خود، اقدام به خرید سرور فیزیکی مناسب نمایند. سرورها در مشخصات و برندهای مختلفی یافت می‌شوند که در حال حاضر سرورهای hp جزو برترین مدل‌های موجود محسوب می‌شوند.سرورهای اختصاصی خود نیز در دو نوع سرور اختصاصی فیزیکی و سرور اختصاصی مجازی وجود دارند.
سرورهای اینترنتی
این مدل سرورها با اتصال به شبکه جهانی اینترنت، قرار است که با سایر دستگاه‌های موجود در سراسر جهان، ارتباط برقرار کنند. هر سرور اینترنتی در فضای وب، Nameserver یا نام اختصاصی خود را دارد که از این طریق در فضای اینترنت، برای آدرس دهی صحیح متمایز می‌شوند. سرورها در فضای اینترنت برای کاربردهای مختلفی استفاده می‌شوند که از این جهت خود دارای انواع متفاوتی هستند. در واقع از سخت‌افزار سرورهای مختلف برای کاربردهای متفاوتی، کارایی دارد. برای مثال همانطور که در هنگام خرید یک لپ‌تاپ، کانفیگ آن را بر اساس نیاز خود انتخاب می‌کنید؛ سرورها نیز از این جهت انواع مختلفی دارند.
همانطور که از نام این سرورها پیداست، از آن‌ها برای ارسال و دریافت یمیل استفاده می‌شود.
از این نوع سرورها برای میزبانی سایت‌ها استفاده می‌شود و است نیز نامیده می‌شوند. داده‌های یک سایت در وب سرور مربوط آن ذخیره می‌شود.
این دسته از سرورها برای ذخیره‌سازی و بازیابی داده‌ها، کاربرد دارند. این سرورها دارای سخت‌افزار قدرتمندی هستند که قدرت پردازشی بالایی در پاسخگویی به نیاز کاربران دارند.
این سرورها برای ذخیره‌سازی فایل‌ها و دیتاها کاربرد دارند و جزو قدیمی‌ترین سرورها محسوب می‌شوند. در هنگام درخواست و بازخوانی یوزرها، فایل سرور وظیفه ارسال و نمایش دیتاها را بر عهده دارد.
وقتی یک بازی ویدیویی چند نفره را به طور همزمان در چند دستگاه مختلف بازی می‌کنید، در حقیقت میزبانی آن بازی بر روی گیم سرورها است. گیم سرورها می‌توانند به صورت شبکه داخلی برای انجام بازی‌های چند نفره در یک گیم نت یا به شکل سرور اینترنتی جهانی باشند.
این سرورها به مانند یک وی پی ان عمل کرده و به عنوان واسطی میان کاربر و سرور اصلی هستند. در واقع درخواست کاربران ابتدا توسط پراکسی سرورها بررسی شده و سپس به سرور اصلی منتقل می‌گردد.
این سرورها دارای نرم‌افزارهای خاص هستند که کاربران می‌توانند از منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری آن‌ها برای میزبانی و اجرای برنامه‌های مورد نظر خود استفاده کنند.
این سرورها برای اجرای محتوای چند رسانه‌ای در وب سایت‌ها کاربرد دارند و به کاربران اجازه می‌دهند که محتوای صوتی یا ویدیویی را به طور آنلاین پخش کنند.
این سرورها دارای کارت گرافیک‌های قدرتمند برای ویرایش‌های تصویری یا ویدیویی آنلاین، وظایف محاسباتی سنگین، تحلیل داده‌ها و یادگیری ماشین هستند.
